Tarih : 09.02.2010
Bu yazımı kimseyi eleştirmek amacıyla yazmıyorum, sadece mahallemizin daha güzel olması, gelişmesi, insanların yaşadığı yere sahip çıkması ve Muhtar kadar Mahalle sakinlerinin de görev ve sorumluluklarını bilmesi , yerine getirmesi için bu köşede ilk yazıma Mahalle Muhtarlarının Görevleri ile başlıyor ; Mahallemin güzel İnsanlarına bir soğuk kış gününde sevgi ve selamlarımı iletiyorum. Her günün taze bir bahar sabahı kadar güzel, neşeli olması dileğiyle...
Muhtarlık devletle iletişime geçmenin en kısa yoludur.
Vatandaş muhtarlıkta üzülür,
Sevinir
Dert yanar,
Düşündüğünü söyler,
Yadım ister,
Kızar.
Kavga eden,
Barışan,
Evlenen,
Çocuğu olan,
Boşanan,
Evine hırsız giren,
Kızı kaçan,
Beyi eve gelmeyen,
Karısı evden ayrılan,
Okula çocuk yazdıran,
Askere giden,
Düğün yapan,
Cenazesi olan,
Adres arayan,
Suyu kesilen,
İneği hasta olan,
Yolu bozulanın ilk uğrak yeridir muhtarlık…
Çay paralarını da, kirayı da muhtar verir artık.
Resmi kurumlar içerisinde bu kadar geniş çaplı sorunla uğraşan kurum yok gibidir.
Bu durumda muhtar hafiyedir, hamilik yapar, aracılık yapar, iş takipçiliği ve yol gösterici rolünü üstlenir.
Mahalle muhtarları bir nevi yerel yönetici olmasına rağmen ağırlıklı olarak merkezi idarenin temsilcisi olarak görev yapmaktadırlar.
5393 sayılı yeni Belediye Yasasında muhtarların yapmakla yükümlü olduğu görevler belirlenmiş.
- Mahallenin ortak ihtiyaçlarını belirlemek,
- Mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek,
- Belediye ve kamu kurumları ile ilişkileri yürütmek ve işbirliği yapmak,
- Mahalle ile ilgili olarak görüş bildirmek veya istenen görüşlere cevap vermek,
- Zabıtanın görevlerine giren konularda mahalle ile ilgili olarak zabıtaya haber vermek,
- Kent konseylerine katılmak.
Bu görevlerden anlaşılacağı üzere muhtarın görev alanında bir sınırlandırma yoktur.
Mahalle sınırları içerisinde olmak koşuluyla vatandaş tarafından seçilmiş devletin temsilcisi olarak mahallenin her türlü sosyal ve teknik problemleriyle uğraşmak ve çözüm yollarını kamu kurumlarıyla ve belediyeyle birlikte bulmak durumundadır.
Bu geniş görev yelpazesinde yanmayan sokak lambası için mahalle muhtarına elektrik kurumu "size ne bu bizim işimiz" diyemeyecektir.
Mahalle muhtarının yukarda yazılan görevleri dışında çeşitli kanunlar içerisine serpiştirilmiş görevleri de vardır.
Devlet muhtarlara yaklaşık 145 görev yüklemiştir
Ancak bu kadar göreve karşın mahalle muhtarına yetki verilmemiştir.
Güvenliğe, eğitime, sağlığa, ulaşıma, yola, imara, ruhsata, kadastroya, altyapıya, tarıma, hayvancılığa, sanayi tesislerine, dereye, göle, denize, kıyıya ve benzeri sayısız konuya değmeden, değinmeden, görmemezlikten gelerek durumu idare ettirmeye çalışan mahalle muhtarı "görev ve yetkilerini bilmezse" kamu kurumları karşısında kapı kulu durumuna düşer.
Oysa görevini bilen ve mahalleye her türlü hizmeti getirmeye çalışan mahalle muhtarı saygın kişiliği ile kamu yararına dediğini yaptıracaktır.
Bu da ancak belediye ile mahalle muhtarlarının iyi ilişki içerisinde olmalarıyla sağlanabilir.
Mahalle muhtarları aktif olarak yönetime katılmadıkları gerekçesiyle eleştirilmektedirler.
Mahalle muhtarları mahalle halkıyla beyin fırtınası yaparak ortak ihtiyaçların belirlenmesinde ve uygulama araçlarının saptanmasında kilit rol oynamak durumundadırlar.
Mahalle muhtarının belediye yönetimine aktif katılımı, hesap verme ve denetim konularındaki dirayeti belediyelerin yanlış yapmalarını önleyecek, belediye yönetimini dinamik tutacaktır.
Mahalle halkının muhtarları vasıtasıyla hak araması son derece doğaldır.
Böylelikle Belediye ve diğer kamu yöneticileri güç ve yetkilerini kötüye kullanamayacaklardır.
Yanlış ve yandaş ihalelerin ve rant paylaşımının önüne geçilebilecektir.
Mahalle sakinlerine düşen görev ise mahalle muhtarlığını dilek ve isteklerle dinamik tutmaktır.
Yine belediye kanununda mahalle muhtarlarına belediye meclislerinin ihtisas komisyonuna katılma ve görüş bildirme yetkisi verilmiştir.
Mahalle muhtarı kendi mahallesindeki bir imar planı değişikliğinde imar komisyonuna katılarak belki de yeşil alanın imara açılması önleyecek, yüksek katlara müsaade etmeyecektir.
Mahalle muhtarlarının yanlış kararlar karşısında tüzel kişiliği olmadığı için dava açma yetkisi bulunmamaktadır.
Ancak neredeyse her mahallenin bir derneği olduğu ve derneklerin tüzel kişiliğe haiz oldukları hatırlandığında muhtarların bu yolla yargıda hak aramaları mümkündür.
Tabi muhtarların kendiside yargılanabilir.
Ancak bu durumda kamu görevlisi olduklarından kaymakamca soruşturma izni verilmesi gerekmektedir.
Yeni yasa muhtarlıklarla ilgili olarak belediyeye de görevler yüklemiştir.
Buna göre belediyelere mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarını karşılaması ve sorunlarının çözümü için imkânlar ahilinde para bulmak, kararlarında mahallenin ortak ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak zorunluluğu getirmiştir.
Bu durumda mahalle muhtarları iller bankasından kendi nüfuslarına gelen parayı takip etmek durumundadır.
